افسانه­یه گؤره -بیر گون وار ایمیش بیر گون یوخ ایمیشدن سونرا...- بیری تبریزده، بیری اورمودا اولماق اوزه­ره ایکی سئوگیلی یاشارمیش... بو ایکی سئوگیلی بیر بیره یئتیشه­نمه­ییرمیشلر! بونا گؤره ده او قدر آغلامیشلار او قدر آغلامیشلار کی گؤزیاشلاریندان اورمو گؤلو یارانمیش! سویونون دوزلولوغونون دا ندنی بورادان­ایمیش... اورمو گؤلو بویدا بیر سئودایا بیر اؤیگودور بو شعیر...

 

اورمودا اورمولوقلار...

 

بالام آخی سن سو شهری­ایدین

فلامینگو­ایدی سیمگه­ن

پخلن اویناشاردی داغلاریندا قاینارجا قایناشاردی

قاغایی فیشقیراردی بالام آخی سنده...

 

چایدا اوینار بالیقلار تیرینگه­سی توتاردی بالیقچیلارین

دریادا دریالیقلار اوخویاردی سودان گلنده سورمه­لی قیزلار

لئچکلری دوشردی بولاقلارین باشیندا

یئردن

اوزوم اوغلانلاری آلیب بوینونا سالاردی قیزلارین قویون قویونا...

سورولرین مه­له­شر

گوله­شه­ردی کل­لرین

یئلینلری یئره دیردی ناخیرلارین...

آخیرلارین نییه بئله بالام آخی سنین بالالارین نییه بئله؟

مه­یه

"خاندی خاندی!" دئییلدی

باخچادا قوش قوواندی" دئییلدی

"میصری قیلیش بئلینده"

"وورماغا پهلواندی" دئییلدی سنین قاپی کیمین ایگیدلرین

کیمین تویوغونا داش آتمیشدین چالیب آلدیلار قاپینی

اوغوللارین اوغورلاندیلار نئجه

گئجه­یه می دوشدو کیمسه گؤرمه­دی

نئجه گؤرمز اولدو پیالا گؤزلر

گؤزه­لرینه نه گؤز ده­یدی

نه گلدی بالیق قولاقلارینا بولاقلارینین اته­ییندن؟

هانی چرشنبه سورلارینداکی گئری ساییم

سو چرشنبه­لرینده­کی بوز ترلی بارداقلارین

برکت بوغداسی گؤیو دویونله­ین نیشانلی دیرناقلار

گلین بارماقلاری؟

نه توی توتولدو بؤیوک تویلارینین باشینا

و

آنالیق غرورویلا دولو گؤبکلر نه­دن گیزلندی

ندن نه زامان آند ایچیلدی نه­ننیده نیننیلری بوغماغا

بوغماغی کیم اؤیرتدی

کیم عاغیل چالما یئرینه ناغیل چالماق اؤیرتدی؟

 

ناغیللارینی چالدیلار اوشاقلاریمین آمان...

آشیردی قارا بیر قارغا قاری نه­نه­مین چؤرک چیققینینی

قوودو ائل-اوباسیندان

یاد ائل اوباسیندا بارداشینی قوردوردو

قاباغینا سردی...

باشیندا قاراوول دوردو

 

هانکی خورتدان جیرتدانی قورخوتدو

کهلیکلری کیم بایقوش اوخوتدو؟

خورطومچو ممّد آخی اؤز بالان­ایدی سنین

ایچردی سئل چایلاری

توختاداردی سئلی

قورتاراردی قاتاراق آغزینداکی سویو قاینار سویا قورا یئتیمی...

آلدیلار "خورتوچو ممّد"ینی

سالدیلار اؤلوم عینادییلا گؤلومه وای وای وای

منیم آغ گلینلییی کفنلشن

تاختی تابوتلاشان گؤلوم!

...

من!

هانی من اولاجایدیم گول شاعیری

گؤلومه سؤی سؤیله­جه­ک

بوی بویلایاجاق ساحیلینده

بیر یاللیدا

بیر اوغلان بیر قیز

بیر قیرقیز بیر اؤزبه­ی بیر تورکمان...

توی تویلایاجایدیم اولکر اولکر، شامان شامان...

گؤی گؤلو، وان گؤلون اورمو گلینجییی­ایله دولاندیراجایدیم

خزریمین باشیندان بئله...

بالام نییه بئله؟

 

من ایندی بو یاشدا کیمدن یاش دیله­نیم؟

اوزومه هارادان

هانسی اویوز ایت دریسی چکیم؛

اوزوم نئجه کسسین اسدیره بیلیم بیر ده سالماس یئلین...

ارزروم گدییینده­کی هفته-دیرم گلن قاری کرم اوغلوم

ائیواز بالاما نئجه دئییم آغ ساققالیملا

سولدوزوما نئجه دئییم "سولو دوزومسان؟" آلتیندان گئچیرسین قارا پاپاغینین

میشوون کیریشچیسی دوداغینین قیراغیلا گولسه باشین دبرتسه...

ماراغاما نه دئییم ماراقلی گلسین آغیر یارالی سهنده

بویلانیب بئز قالاسینا باکیما نه بیچیم آندا وئریم قیز قالاسینا؟

من...

هانی من ائل شاعیری اولاجایدیم اوتوراجایدیم ائل خانی­ایلا

آت اوینادیب علم گزدیره­جه­یدیم آتامین اولدوزلو هیلالی اؤزوندن اولان گؤی بایراغینین آلتیندا

من

هانی من نه تهر اولوم گؤل شاعیری

قوربان دئمه­ییم قوربان اولوم

کسمه­ییم

قوربان کسیلیم ائلیمین گؤلونه

گؤلومون ائلینه

دؤشونه گول تاخانمادان

گؤزونه دیک باخانمادان؟

هانی نه تهر

نئجه؟

 

 

İSMAYIL ÜLKƏR

03/08/2013-URMU

 

URMUDA URMULUQLAR...

 

Əfsanəyə görə -Bir gün var imiş, bir gün yox imişdən sonra...- biri Təbrizdə, biri Urmuda olmaq üzrə iki sevgili yaşarmış... Bu iki sevgili bir-birlərinə yetişənməyirmişlər! Buna görə də o qədər ağlamışlar, o qədər ağlamışlar ki göz yaşlarından Urmu Gölü yaranmış! Suyunun duzluluğunun da nədəni bu imiş... Urmu Gölü boyda olan sevdaya bir öygüdür bu şeir...

 

Balam axı sən su şəhəriydin

Flamingoydu simgən

Pəxlən oynaşardı dağlarında qaynarca qaynaşardı

Qağayı qışqırardı balam axı səndə...

 

Çayda oynar balıqlar tiringəsi tutardı balıqçıların

Dəryada dəryalıqlar oxuyardı sudan gələndə sürməli qızlar

Leçəkləri düşərdi bulaqların başında

Yerdən

Üzüm oğlanları alıb boynuna salardı qızların qoyun-qoyuna...

Sürülərin mələşər

Güləşərdi kəllərin

Yelinləri yerə dəyərdi naxırların

Axırların niyə belə balam axı sənin balaların niyə belə?

Məyə

``Xandı xandı!`` deyildi

``Baxçada quşqovandı`` deyildi

``Misri qılış belində``

``Vurmağa pəhləvandı`` deyildi sənin qapı kkimin igidlərin?

Kimin toyuğuna daş atmışdın çalıb aldılar qapını

Oğulların oğurlandılar necə

Gecəyəmi düşdü kimsə görmədi

Necə görməz oldu piyala gözlər

Gözlərinə nə göz dəydi

Nə gəldi balıq qulaqlarına bulaqlarının ətəyindən?

Hanı çərşəmbə surlarındakı geri sayım?

Su çərşəmbələrindəki buz tərli bardaqların

Bərəkət buğdası göyü düyünləyən nişanlı dırnaqlar

Gəlin barmaqları?

Nə toy tutuldu böyük toylarının başına

Və

Analıq qururuyla dolu göbəklər nədən gizləndi

Nədən nə zaman and içildi nənnində ninniləri boğmağa

Boğmağı kim öyrətdi

Kim ağıl çalma yerinə nağıl çalmaq öyrətdi?

 

Nağıllarını çaldılar uşaqlarımın aman...

Aşırdı qara bir qarğa qarı nənəmin çörək çıqqınını

Qovdu el-obasından

Yad el obasında bardaşını qurdurdu

Qabağına sərdi...

Başında qaravul durdu

 

Hankı xortdan cırtdanı qorxutdu

Kəhlikləri kim bayquş oxutdu?

``Xortumçu məmməd`` axı öz balan idi sənin

İçərdi sel çayları

Toxtadardı seli

Qurtarardı qataraq ağzındakı suyu qaynar suya ``Qora yetim``i...

Aldılar ``Xortumçu Məmməd``ini

Saldılar ölüm inadıyla gölümə vay vay vay

Mənim ağ gəlinliyi kəfənləşən

Taxtı tabutlaşan gölüm!

...

Mən!

Hanı mən olacaydım gül şairi

Gölümə söy söyləyəcək

Boy boylayacaq sahilində

Bir yallıda

Bir oğlan bir qız

Bir Qırqız bir Özbəy bir Türkman...

Toy toylayacaydım Ülkər Ülkər, şaman şaman...

Göy gölü, Van gölün Urmu gəlinciyi ilədolandıracaydım

Xəzərimin başından belə...

Balam niyə belə?

 

Mən indi bu yaşımda kimdən yaş dilənim?

Üzümə hardan

Hansı uyuz it dərisi çəkim

Üzüm necə kəssin əsdirəbilim bir də Salmas yelin...

Ərzrum gədiyindəki həftə-dirəm gələn qarı Kərəm oğlum

Eyvaz balama necə deyim ağ sağğalımla

Sulduzuma necə deyim ``Sulu duzumsan?`` altından keçirsin qara papağının

Mişovun Kirişçisi dodağının qırağıyla gülsə başın dəbətsə...

Marağama nə deyim maraqlı gəlsin ağır yaralı Səhəndə

Boylanıb Bez qalasına Bakıma nə biçim anda verim Qız qalasına?

Mən...

Hanı mən el şairi olacaydım oturacaydım el xanıyla

At oynadıb ələm gəzdirəcəydim atamın ulduzlu hilalı özündən olan göy bayrağının altında

Mən

Hanı mən nə təhər olum göl şairi

Qurban deməyim qurban olum

Kəsməyim

Qurban kəsilim elimin gölünə

Gölümün elinə

Döşünə gül taxanmadan

Gözünə dik baxanmadan?

Hanı nə təhər

Necə?